Strumienica płaskoogonowa - ewolucyjnie wyższy płaz beznogi

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy beznogie
• Rodzina: Marszczelcowate
• Gatunek: Strumienica płaskoogonowa(Typhlonectes compressicauda)

Występowanie

Gatunek zasiedla dorzecze Amazonii na terenie południowo-wschodniej Kolumbii, południowej Wenezueli, wschodniego Peru, północno-zachodniej Brazylii, południowej Gujany, Gujany Francuskiej, Surinamu i terenach granicznych północnej Boliwii. Występują na wysokości do 200 m n.p.m. Zasiedla głównie rzeki o błotnistych brzegach, głównie na terenie nizinnych lasów i trawiaste tereny bagienne. Czasami spotykana w przydrożnych rowach i kanałach.

Ogólny opis

Strumienica płaskoogonowa jest beznogim płazem o wydłużonym, wężowym i lekko spłaszczonym bocznie ciele, koloru ciemnoszarego, czarnego, lub niebieskawego. Mierzy przeciętnie 30-55 cm długości ciała. Korpus pokryty pierścieniami, zwykle w ilości 81-86. Głowa stosunkowo szeroka i gruba. Posiada 4 rzędy zaostrzonych zębów. Para czuciowych wyrostków zlokalizowana bezpośrednio za otworami nosowymi. Oczy niewielkie, pokryte cienką warstwą skóry. Larwa podobna do wersji dorosłej, lecz mniejsza i z szerokimi, pierzastymi skrzelami.

Dymorfizm płciowy

Przypuszczalnie brak.

Populacja i zagrożenia

Notowany przez IUCN jako gatunek najmniejszej troski. Liczebność gatunku nie została zbadana i wymaga dalszych badań, lecz ze względu na szeroki zakres występowania uważa się płaza za niezagrożonego. Nie są znane poważne zagrożenia dla gatunku.

Pożywienie

Głównie skąposzczety, larwy owadów, owady lądowe, małe żaby, kijanki, inne niewielkie beznogie płazy(nawet własnego gatunku), małe, lub martwe ryby, skorupiaki(np. krewetki), oraz rozkładającą się materie roślinną i kawałki roślin wodnych.

Zachowanie

Prowadzi nocny, skryty tryb życia. Dzień spędza ukryty w norze, często dzieląc ją z innymi przedstawicielami gatunku. Żyje zwykle w płytkiej wodzie, blisko brzegu rzek i strumieni. Poluje przypuszczalnie odbierając bodźce elektryczne z otoczenia, za pomocą wyrostków czuciowych w okolicy nozdrzy(elektrorecepcja). W razie zagrożenia może wydzielać znaczną ilość lekko toksycznego śluzu. Często gatunek można spotkać w błotnistych bajorach, gdyż bardziej rozwinięte płuca od innych płazów beznogich, pozwalają mu przetrwać niedotlenienie i hiperkapnie. Większość tlenu pobiera przez otwór gębowy i płuca, lecz w czasie zanurzenia może oddychać przez skórę.

Rozród

Okres godowy przypada w porze deszczowej od grudnia/stycznia po lipiec/sierpień. U tego płaza występuje zapłodnienie wewnętrzne, a sama kopulacja trwa ok. 3 godziny. Jest gatunkiem żyworodnym. Samica po upływie 6 miesięcy, rodzi ok. 2-4 larwy w wodzie, pod koniec pory deszczowej. Larwy pierwotnie w ciele samicy żywią się żółtkiem z ich jajek, a następnie rozwijają się w jajowodzie, dokarmiane wydzieliną gruczołową produkowaną przez matkę. Dojrzałość płciową uzyskują po 2-3 latach. Samce rozmnażają się corocznie, natomiast samice raz na 2 lata.

Naturalni wrogowie

Głównie ptaki, węże i duże ryby.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Czasami mogą zaplątywać się w sieci rybackie, kiedy poszukują martwych ryb. Rzadko hodowane, głównie w celach badawczych. Większym zainteresowaniem odznacza się spokrewniony gatunek Typhlonectes natans, częściej spotykany w akwarystyce.

Ciekawostki

• Przeprowadzone badania nad strumienicą płaskoogonowa, dowiodły iż jej wyrostki czuciowe na pysku odbierają bodźce elektryczne z otoczenia. Przypuszczalnie używa tych narządów do wyszukiwania ofiar, lub potencjalnego zagrożenia.
• Strumienica płaskoogonowa odznacza się wyższym stopniem ewolucyjnym od innych marszczelców, min. oba płuca są bardzo rozwinięte, oraz posiada prymitywnie rozwiniętą tchawicę(w przeciwieństwie do większości płazów beznogich). Posiada także jedno z najwyższych stężeń hemoglobiny we krwi, wśród wszystkich płazów.
• Płaz został opisany przez francuskich zoologów André Marie Constant Duméril i Gabriel'a Bibron w 1841 roku.
• Rodzaj Typhlonectes liczy jedynie 2 gatunki płazów, Typhlonectes natans i strumienice płaskoogonową.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Cayenne_caecilian

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Typhlonectes

-http://www.iucnredlist.org/details/59599/0

-http://amphibiaweb.org/species/1962