sobota, 21 czerwca 2014

Wawrzyn szlachetny - drzewko liścia laurowego

inne nazwy: laur
  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Wawrzynowce
  • Rodzina: Wawrzynowate
  • Gatunek: Wawrzyn szlachetny(Laurus nobilis)

Występowanie

W okresie kiedy klimat był wilgotniejszy, wawrzyn tworzył lasy na niemal całej szerokości Morza Śródziemnego, lecz w pliocenie, kiedy klimat stał się bardziej suchy, makaronezyjskie lasy wawrzynolistne zaczęły wycofywać się, ustępując odporniejszym na suszę wiecznie-zielonym lasom twardolistnym. Do dziś kilka makaronezyjskich lasów wawrzynolistnych zdołało przetrwać w obrębie Morza Śródziemnego, lecz laur często uważa się za wymarłego w stanie dzikim, ok. 10 tysięcy lat temu, choć jego dzikie populację można nadal spotkać w górkach południowej Turcji, północnej Syrii, południowej Hiszpanii, północno-środkowej Portugalii, północnym Maroko, na Wyspach Kanaryjskich i Maderze.

Ogólny opis

Jest dużym krzewem, lub drzewem osiągającym przeciętnie 5-10 metrów wysokości(maksymalnie 18 metrów). Łatwo rozkrzewia się u pnia. Liście wiecznie-zielone, lancetowate, często o falistym brzegu. Osiągają 6-12 cm długości i 2-4 cm szerokości. Liście silnie wonne po roztarciu.

Rozmnażanie

Roślina dwupienna. Kwitnie w okresie wiosennym(ok. kwietnia). Kwiaty męskie, jak i żeńskie są żółtawe, zebrane po 4-6 w pachwinach liści, o średnicy ok. 1 mm. Po przekwitnięciu roślina wytwarza czarne jagody o średnicy 1 cm, rosnące zwykle w parach w pachwinach liści i posiadające w sobie jedno nasionko. Nasiona kiełkują zwykle po ok. 3 miesiącach, lecz są bardzo podatne na gnicie siewek.

Zagrożenia

W stanie dzikim roślina dosyć rzadka, lecz w uprawie bardzo pospolita(min. w Europie, Afryce i Amerykach). Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Długość życia

ponad 100 lat.

Znaczenie dla człowieka

Wawrzyn szlachetny był już uprawiany w Starożytnej Grecji na część boga Apollina, który był z nim uosabiany. Często także uważano iż laur chroni przed piorunami, chorobami i czarami. Wieniec laurowy był często nagrodą na Igrzyskach Greckich i Rzymskich(gdyż te często był organizowane na część Apollo). Uprawiany jako roślina ozdobna, doniczkowa, lub jako żywopłot. Ceniona w medycynie i kosmetyce, a przede wszystkim w sztuce kulinarnej, gdyż suszone liście używane są jako przyprawa. Suche liście laurowe odstraszają niektóre szkodniki np. owady.

Ciekawostki 


  • Według mitologi greckiej nimfa Dafne chcąc uwolnić się od zakochanego w niej Apollina, wyprosiła ojca Penejosa(w innych wersjach Ladona), aby ją ochronił. Ten przemienił ją w drzewo nazwane laurem, symbol niedostępnej miłości, dziewictwa, a także zwycięstwa.
  • Często można spotkać się z powiedzeniem "Spocząć na laurach", oznaczającym zaniechanie dalszych działań.
  • Do Polski laur trafił przez Czechy, podobnie jak imię Wawrzyniec, stąd roślinę często nazywano wawrzynem.
  • Liście laurowe stosowane w leczeniu kaszlu i chorób reumatycznych. Ma również właściwości ściągające, dlatego maści laurowe stosowane są często na rany(także te otwarte). Łagodzi zapalenia stawów i reumatyzm, a w aromaterapii leczy schorzenia uszu i wysokie ciśnienie krwi. W medycynie ludowej stosowany w złagodzeniu wysypki spowodowanej kontaktem z trującym bluszczem i dębem trującym. Związek lauroside B, wyizolowany z wawrzyna szlachetnego jest inhibitorem czerniaka(raka skóry).
  • Został opisany po raz pierwszy przez Karola Linneusza, a po raz kolejny opisany naukowo dopiero w 1887 roku.
  • Rodzaj Laurus(wawrzyny) liczy 2-3 gatunki roślin, min. wawrzyna szlachetnego, wawrzyna azorskiego(Laurus azorica) i niepewnego w systematyce Laurus novocanariensis.
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Wawrzyn_szlachetny
-https://en.wikipedia.org/wiki/Laurus_nobilis
-https://naradka.wordpress.com/tag/laurus-nobilis/
-http://www.herbsociety.org/factsheets/bay.pdf

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz