Pręgowiec piarżyskowy- wiewiórka ornitologa

inne nazwy: pręgowiec Townsenda

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Wiewiórkowate
• Gatunek: Pręgowiec piarżyskowy(Neotamias townsendii)

Występowanie

Zasiedla gęste lasy iglaste i liściaste oraz gęste zarośla w Ameryce Północnej u wybrzeży Pacyfiku od północno-zachodniej Kolumbii Brytyjskiej po Oregon, oraz od Gór Kaskadowych na wschodzie, wzdłuż górnego biegu rzeki Rogue.

Ogólny opis

Pręgowiec Townsenda jest dosyć dużym gryzoniem osiągającym 22 do 38 cm długości ciała. Ogon mierzy od 7 do 17 cm długości, a przeciętnie dorosły osobnik warzy 75 gramów. Sierść pręgowca jest ciemnobrązowa z pięcioma czarnymi paskami wzdłuż grzbietu, rozciągającymi się na przemian z czterema jasnobrązowymi  paskami. Wzdłuż głowy ciągną się dwa szare i trzy czarne paski. Czasami u niektórych osobników widnieją dodatkowo paski, lecz zwykle nie są one zbyt wyraźne. Spód ciała jest kremowy, lub szary. Uszy są zaokrąglone, czarne z przodu i szare z tyłu. Puszysty ogon jest ciemnobrązowy z ciemnoszarymi paskami powyżej, i brązowymi poniżej ogona. Podczas lata stają się jaśniejsze.

Dymorfizm płciowy

Nieznaczny. Samica jest nieco większa od samca(zwykle o 2-6%).

Populacja i zagrożenia

Gatunek notowany jako powszechny na swoim zasięgu, klasyfikowany jako najmniejszej troski. W nadmorskiej prowincji Kolumbii Brytyjskiej odnotowano spadek populacja, poprzez stosowanie herbicydów na plantacji Douglas-fir w 1980 roku, lecz obecnie populacji tego pręgowca nic nie zagraża. Gęstość zaludnienia szacowana jest na 0,6-1,1 osobnika na hektar lasu, lecz na niektórych siedliskach może być wyższa.

Pożywienie

Zwykle w ich pożywieniu przeważają zasoby dostępne w danym okresie. Latem zjadają zwykle owoce jeżyny(Rubus parviflorus i Rubus fruticosus), owoce golterii Shalon. Jesienią zwykle przechodzą na nasiona klona jawora, karczochu, drzew iglastych, żołędzi dębów, owoców borówki, a także zjadają trawę i korzonki. W okresie zimowym ich ulubionym pokarmem są trufle. Dietę urozmaicają w niewielkie bezkręgowce, lecz nie gardzą ptasimi jajami i pisklętami.

Zachowanie

Prowadzi przede wszystkim samotny tryb życia. Nie toleruje zazwyczaj osobników swojego gatunku, jak i innych wiewiórek na swoim terytorium. Terytorium zwykle wynosi ok. 0,5 ha, lecz pręgowiec zwykle aktywnie broni terenu 9-12 metrów od nory. Samice zwykle posiadają większe terytoria, oraz dominują nad mniejszymi samcami. Pręgowiec jest aktywny zwykle za dnia, najczęściej rankiem i w godzinach wieczornych. Ich zachowanie zwykle zmienia się w zależności od pory roku. W okresach ciepłych aktywnie poszukują pożywienia. Na obszarach wysuniętych bardziej na północ, gdzie zimy są bardziej ostre, pręgowiec Townsenda hibernuje, lecz na obszarach gdzie zima jest łagodna, zostaje aktywny całorocznie. Zwykle od marca do listopada przypada ich szczyt aktywności, kiedy zwykle gromadzą zapasy żywności w norach na zimę. Żerują zwykle na ziemi, używając torebek policzkowych do przenoszenia pożywienia. Swoim dobrym węchem potrafi odnaleźć trufle zagrzebaną w ziemi. Mimo samotnego trybu życia, wydają z siebie alarmujący dźwięk, kiedy napotkają drapieżnika, niektórzy badacze sugerują iż jest to zachowanie altruistyczne, ostrzegające pozostałych przedstawicieli swojego gatunku na sąsiadujących terenach. Czasami zakopują żywność w podziemnych norkach, lecz nie zawsze zużywają zapasy, dlatego niezjedzone nasiona zwykle kiełkują.

Rozród

Okres godowy u  pręgowca Townsenda występuje od maja do czerwca. Zaobserwowano u nich zjawisko poligynandria, czyli samica zwykle ma kilku partnerów rozrodczych, lecz nie tworzy z nimi zażyłych więzi. Pręgowce zwykle rozmnażają się 2 tygodnie po wybudzeniu z hibernacji. Ciąża trwa przeważnie 28 dni, po czym samica w swojej norze(zwykle na drzewie, bądź skale) rodzi 3-6 nagich i bezzębnych młodych. Młode po urodzeniu ważą 3,5 g. Po 20 dniach wyrasta im futro, oraz stają się bardziej aktywne. Po ok. 50 dniach są odstawiane od mleka i ważą wtedy już ok. 35 g. Po 90 dniach uzyskują samodzielność. Zwykle po opuszczeniu bezpiecznej nory, są odganiane przez matkę. Dojrzałość płciową uzyskują po 1 roku.

Naturalni wrogowie

Pręgowiec Townsenda może stać się ofiarą wielu potencjalnych drapieżników min. łasic, rysi, norki, kotów, lisów, kun, skunksów, jastrzębi, sów i węży.

Długość życia

Na wolności ok. 5-7 lat. W niewoli do 10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Uznawany za zwierzę pożyteczne, gdyż pomaga w rozprzestrzenianiu się lasów, dlatego ceniony w leśnictwie, jednak może być także nosicielem zarodników chorobotwórczych grzybów np. u drzew iglastych.

Ciekawostki

• Został opisany w 1839 roku przez amerykańskiego przyrodnika John'a Bachman'a i nazwany na część amerykańskiego ornitologa John'a Kirk Townsend'a.
• Bardzo rzadko przetrzymywany w niewoli. Większą popularnością jako zwierzę domowe cieszy się jego krewniak pręgowiec amerykański(Tamias striatus).
• Bardzo często spotyka się dwie nazwy łacińskie tej wiewiórki(jak i spokrewnionych pręgowców) Tamias townsendii i Neotamias townsendii. Wiąże się to z jego systematyką, gdyż czasami takson Tamias uważany jest jako podrodzaj.
• Obecnie do rodzaju Neotamias zaliczanych jest 23 pręgowców min. pręgowiec kalifornijski*(Neotamias obscurus), pręgowiec kolorado*(Neotamias quadrivittatus) i pręgowiec Buller'a*(Neotamias bulleri). Zwykle pręgowiec amerykański(Tamias striatus) i burunduk(Eutamias sibiricus) klasyfikowane są do osobnych podrodzaj.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Townsend%27s_chipmunk

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%99gowiec

-http://www.iucnredlist.org/details/42584/0

-http://eol.org/pages/311527/details