Ambystoma lermańska - najbardziej zagrożony płaz ogoniasty.

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy ogoniaste
• Rodzina: Ambystomowate
• Gatunek: Ambystoma lermańska(Ambystoma lermaense)

Występowanie

Rejestrowana jedynie w środkowym, górskim rejonie Meksyku, w okolicy miasta Toluca w jeziorze Río Lerma i Lake Lerma. Przypuszczalnie występuje także na mokradłach w okolicy Almolya. Osobniki dorosłe spotykane głównie na użytkach zielnych, natomiast osobniki w formie larwalnej w strumieniach, jeziorach i zbiornikach o umiarkowanej głębokości. Występuje na wysokościach od 2800 do 3000 m n.p.m.

Ogólny opis

Ambystoma lermańska jest średniej wielkości ambystomą osiągającą od 9 do 35 cm długości ciała, przy czym ogon w tej długości może wynosić 11 cm. Ciało jest dosyć szerokie, głowa płaska, otwór gębowy dosyć duży, a skóra gładka. Rowki żebrowe dosyć silnie widoczne. Ogon jest zaokrąglony i bocznie spłaszczony. Płetwa grzbietowa czasami nieobecna, zwykle jednak niska, sięgająca do ogona. Palce są płaskie, szpiczaste i lekko połączone błoną pławną. Osobniki dorosłe koloru jednolicie szaroczarnego, z palcami przechodzącymi w kolor kremowy, natomiast postać larwalna koloru czarno-fioletowego z licznym nakrapianiem. Osobniki w postaci larwalnej posiadają zewnętrzne pierzaste skrzela. Z wyglądu postać larwalna, przypomina postać dorosłą.

Dymorfizm płciowy

Samce zwykle posiadają nieco dłuższe ogony. Podczas okresu godowego u samca zaobserwowano obrzęk w okolicy kloaki. 

Populacja i zagrożenia

Ambystoma lermańska jest najbardziej zagrożonym płazem ogoniastym, oraz jednym z najbardziej zagrożonych płazów świata. Ze względu na obecny obszar występowania ok. 10 km*2(niegdyś 100 km*2), oraz pomniejszającą się w znacznym stopniu populację ambystoma lermańska została zakwalifikowana przez Czerwoną Listę IUCN jako gatunek krytycznie zagrożony. Ostatnimi czasy jednak nie spotyka się już tego gatunku w jeziorze Lake Lerma, co może świadczyć o jego wygaśnięciu, jednak badacze mają nadzieje na odnalezienie małej populacji tego gatunku na mokradłach w okolicy Toluca Valley. Głównymi zagrożeniami dla tego gatunku jest budowa zapór na rzece Lerma, które zniszczyły większość obszarów zamieszkanych przez tego płaza, wraz z wysokim poziomem zanieczyszczenia wód oraz wprowadzenie obcych, drapieżnych gatunków ryb. Obecnie prowadzone są zabiegi ochronne mające na celu odnowę skażonych terenów oraz regulację gatunków obcych, a także w przyszłości wprowadzenie ochrony ex situ. Obecnie ambystoma lermańska uważana jest za przypuszczalnie znikły gatunek. Bywała trzymana w niewoli(głównie w celach badawczych), jednak nie odnotowane jej udanego rozmnożenia w warunkach hodowlanych.

Pożywienie

Głównie bezkręgowce i małe ryby. Świeżo wyklute kijanki głównie pierwotniaki, a wraz z wzrostem przechodzą na coraz większy pokarm.

Zachowanie

Słabo poznane. U tego gatunku występuje zjawisko neotenii, czyli możliwość rozmnażania w postaci larwalnej, jednak nie rzadko spotykano także osobniki dorosłe. W postaci larwalnej jest sprawnym pływakiem, przez większość czasu poszukującym pożywienia i ukrywającym się pośród roślinności i w szczelinach.

Rozród

Brak danych. Ikra składana jest w płytkich wodach zbiornika, a następnie pozostawiana bez opieki rodzicielskiej.

Naturalni wrogowie

Głównie duże ryby drapieżne, ptaki wodne i węże.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Niegdyś spotykana w niewoli, obecnie jednak nie potwierdzono jej obecności w warunkach hodowlanych.

Ciekawostki

• Jest najbardziej zagrożonym płazem ogoniastym, przypuszczalnie jedynym potencjalnie wymarłym gatunkiem płaza ogoniastego. Zaraz po nim na miano najbardziej zagrożonego zyskała traszka sardyńska(Euproctus platycephalus), oraz podgatunek wydłużaka pustynnego(Batrachoseps major aridus).
• Innymi najbardziej zagrożonymi i przypuszczalnie wymarłymi płazami są żołądkoród południowoqueenslandzki(Rheobatrachus silus), żołądkoród północnoqueenslandzki*(Rheobatrachus vitellinus), żółwinka Taudactylus diurnus, ropuszka pomarańczowa(Incilius periglenes), Eleutherodactylus chrysozetetes, Eleutherodactylus milesi, ropuszka Discoglossus nigriventer, Arthroleptides dutoiti i Rana tlaloci.
• Została opisana w 1940 roku przez amerykańskiego herpetologa Edward'a Harrison'a Taylor'a.
• Do rodzaju Ambystoma zaliczanych jest obecnie 32 gatunki ambystom, min ambystoma meksykańska(Ambystoma mexicanum), ambystoma kalifornijska(Ambystoma californiense) i ambystoma krecia(Ambystoma talpoideum).  

Bibliografia:

-http://www.iucnredlist.org/details/1093/0

-http://www.edgeofexistence.org/amphibians/species_info.php?id=551

-https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Lerma_salamander